پدافند موشکی در دریا (قسمت هفدهم)

طبق تئوری عمومی سیستم‌هـا، سیستم‌هـا دارای سلسـله مراتـب بوده و سیستم سطوح بالاتر دارای اجزایی است که هریک از ایـن اجزا ‌می‌توانند یک خرده سیسـتم باشـند. بـه نوبـه خـود خـرده سیستم‌هـای مورد بحث نیز دارای اجزایـی هسـتند کـه آن اجـزا خود ‌می‌توانند دارای خرده سیستم‌هـای پایین‌تر باشند. بنابراین، سلسله مراتبی از سیستم‌هـا دیده می‌شوند که با هـم در تعامـلند. به عنوان نمونه ‌می‌توان گفت خرده سیستم‌هـای متصـل بـه هم در سطوح بالاتر سیستم‌هـای مدیریتی را تشکیل می‌دهنـد و در سطوح بالاتر از آن سیستم‌هـای استراتژیک و سرویس‌دهی به نیروهای مسلح را.

به طور کلی، استفاده از فناوری اطلاعات برای جمع‌آوری و پردازش اطلاعات در قالب این مفاهیم، تصمیم‌گیری را آسـان، سـریع و دقیق نموده و صحت آن را تضمین می‌نماید.

هر تصمیمی که توسط فرمانده گرفته شود، بایـد یـک تصـمیم ناب باشد. لذا لازم است قبل از تصمیم اثـر تصـمیم خـود را در کل سیستم بسنجد. بر این اساس، باید کلیت سیسـتم را شـناخته باشد و با برخورداری از تفکر استراتژیک و درک صحیح و بموقع از اوضاع درونی و بیرونی سیستم، آن هم در یک فضای سیسـتم سطح هشتم که همـه چیزهـا هوشـمندانه فعالنـد، مخصوصـاً از ناحیه دشمن یک تصمیم استراتژیک گرفته و فرمان خود را صادر نماید. این بینش باید در کلیه رده‌های فرماندهی جاری و سـاری باشد. بدیهی است هرچه تصمیم‌گیری بر اساس ملحـوظ نمـودن کلیه عوامل مؤثر، بخصوص بـا ملاحظـه تأثیرات متقابـل آنهـا بـر همدیگر صورت گیرد، نتیجه مطلوب‌تری حاصل شده و موجـب ارتقای کیفیت می‌گردد.

 قابلیت‌های ساختار جدید فرماندهی و کنترل

در ساختار جدید، سیستم فرماندهی و کنتـرل بـه صـورتی مـؤثر ارتش را پشتیبانی می‌کنـد و قـادر اسـت فعالیـت دشـمن را در سراسر منطقه تحت عمل نیروهای خودی پیگیری نموده، راه‌های نفوذ و عمل دشمن را پیش‌بینی نماید. از دیگر سو، وضعیت کلیه یگان‌های خودی را تا رده گردان نظاره‌گر بـوده و بـا فرمانـدهان تابعه مرتبط گشته و بدین طریـق، حتـی تـک نیروهـای متعاقـب دشمن در آن سوی منطقه عملیاتی را زیر نظر گرفته و نیروهـای رها شده دشمن را شناسائی و در فرصت مناسب در تقابل تحولات میدان جنگ واکنشی حساب‌شده نشان دهـد. نـاگفتـه نماند که سیستم فرماندهی و کنترل بایسـتی بـه فرمانـده اجـازه دهد که اطلاعات مورد نیاز بـرای فراینـد طرح‌ریزی خـود را بموقع کسب کرده، تا بتوانند طرح‌های خود را هماهنـگ و پـس از آن اراده و تدبیر خود را به فرمانـدهان تابعـه جهـت اجـراء ابـلاغ نماید.

  ساختار جدید فرماندهی و کنترل

ارتباط مناسـب و سامانه‌های مکـانیزه و مبتنـی بـر فنـاوری اطلاعات در حوزه‌های منابع انسانی، اطلاعات عملیاتی، اطلاعات جغرافیایی، آماد، بستر و پشتیبانی و حتی امور مـالی بـا استفاده از واسط‌های گرافیکی و قابل بکارگیری بـرای کـاربران (که عمـدتاً عناصـر عملیـاتی هسـتند)، مسـلماً نیازمنـدی‌هـای اساسی و اولیه ساختار جدید سیستم جدید فرماندهی و کنتـرل راتشکیل می‌دهد، اما این حوزه‌ها صرفاً پشتیبانی کننده هسـتند و اغلب سازمان‌های نظامی کم و بیش در پـی ایجـاد و توسـعه ایـن سیستم‌ها هستند، لذا باید به دنبال شناسائی سیستم‌هـایی بود کـه در صحنه نبرد بتوانند فرماندهی و کنترل را به معنی واقعـی ایـن واژگان میسر و تسهیل نمایـند. بـدین لحـاظ و بر اسـاس مطالعـات و تحقیقات انجام شده ساختار جدید بر اساس پنج مؤلفـه چرخه طرح‌ریزی، آگاهی از فضای منطقه نبرد، مدیریت صـحنه نبـرد، چرخه هـدایت و سیسـتم اطلاعـات پیشـرفته می‌باشد که بـا مکـانیزه نمـودن ایـن مؤلفه‌ها و یکپارچه نمودن آنها، چالش‌های سیسـتم سـنتی بـرطرف و نیازمندی‌های ساختار جدیـد فرمانـدهی و کنتـرل حاصـل می‌گردند.

در ادامه تعریف هریک از این مؤلفه‌هـا بیـان و نمونـه‌ای از سامانه‌های مرتبط و تلویحاً دلایل وجودی هریک ارائه می‌گردد. همچنین، با مکانیزه نمودن اطلاعات به صـورت یکپارچـه از سامانه‌های مختلف مرتبط با فرماندهی و کنتـرل بهره‌گیری می‌شود.

چرخه طرح‌ریزی

توالی کارها درطرح‌ریزی، تصمیم‌گیری و اجـرای آن مسـتلزم انجام یک سری اعمال جداگانه یا «گام» های مستقل می‌باشد.

این بحث ضمن اینکه در مورد فرمانده و سـتاد یگـان تـاکتیکی و ایجاد و توسعه طرح‌ها و دستورها بـرای عملیـات رزمـی مصـداق دارد، برای سایر عملیات نظامی و به منظور تهیـه پیشـنهادهـا نیـز به طور یکسان مورد استفاده فرماندهان و ستاد واقع می‌شود. برای انجـام مکانیزه گام‌های چرخه طرح‌ریزی نرم‌افزارهای متعددی طراحی و پیاده‌سازی گردیده است.