پرسش و پاسخ هفته
اگر نگاهی به جغرافیای عراق بیندازید، در مقایسه با سایر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به لحاظ جغرافیایی موقعیت مناسبی نیست. چون هم سواحل محدودی دارد و هم سواحل بسیار کمعمق و نامناسب که قابلیت دریانوردی کشتیهای سنگین را ندارند.
عراق دارای سه بندر اصلی میباشد:
- بندر امالقصر؛ که توسط آبراه خور عبداله که آبراه مشترکی است بین عراق و کویت در منتهاالیه خور عبداله قرار دارد.
- بندر بصره؛ که یکی از بنادر مهم عراق میباشد و محدود به آبراه اروندرود میشود که در همان روزهای اول جنگ این آبراه توسط نیروی دریایی ایران تحت کنترل درآمد و به صورت کامل بسته شد.
- بندر فاو؛ که درواقع در مصب ورودی اروندرود قرار دارد که آن هم از حیّز انتفاع خارج شد، زیرا در تیررس مستقیم ما قرار داشت.
بنابراین بندر امالقصر و بندر بصره که از بنادر تجاری و نظامیاش بودند و بندر نفتی فاو به این وضعیت گرفتار شدند. اما از قبل، عراق به واسطه این محدودیتهای جغرافیایی مجبور شده بود پایانههایی را برای ایجاد امکان صادرات نفت درست کند و به همین منظور پایانههای البکر و الامیه را حدود 10 مایل جلوتر از دهانه ورودی اروندرود ایجاد کرده بود.
این پایانهها قابلیت این را داشتند که در هر زمان در مجموع هشت کشتی سوپرتانکر و غولپیکر را همزمان به خودشان پهلو بدهند و تغذیه کنند و صادرات نفت عراق از آنجا انجام پذیرد. بعد از آغاز تجاوز مهمترین اهدافی که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی میتوانست از آن استفاده کند و به دشمن هم ضربه مهم اقتصادی بزند و هم ضربه نظامی، از کار انداختن سکوهای البکر و الامیه بود که این مهم اتفاق افتاد که در بحثهای بعدی به آن اشاره میشود.
میدانید عراق اقتصاد متکی به نفت داشت. بایستی نفت را میفروخت تا بتواند جنگ را اداره کند. ولی متأسفانه با حمایتهای مالی که از طریق کشورهای غربی و کشورهای عربی و سایر کشورها میشد توانست دوام بیاورد. اگر این حمایتها وجود نداشت، قطعاً بدانید دشمن چند ماهی بیشتر توان مقابله با نیروهای ما را نداشت. چرا که ما به خاطر موقعیت بسیار برتر جغرافیایی و توانمندیهای دیگر و به ویژه حضور مردمی در صحنه میتوانستیم در همان ماههای اول سرنوشت جنگ را به نفع خودمان برگردانیم. ولی پشتیبانیهای مستقیم و غیرمستقیم کشورهای فرامنطقهای و پشتیبانیهای بیدریغ مالی، سیاسی، رسانهای، اقتصادی و نظامی کشورهای منطقه از عراق، این جنگ را به درازا کشاند و جنگ هشت سال به طول انجامید.