مسئولیت‌های اصلی رکن یکم (افسر پرسنل) عبارت‌اند از:
1- حفظ استعداد یگان:
الف ـ استعداد، جمع‌آوری، تهیه و ارائه اطلاعات مربوط به وضع استعداد یگان و برآورد تلفات.
ب ـ پیشینه‌ها، برآوردها و گزارش‌های پرسنلی پ ـ جایگزینی: انفرادی، یگانی
2- مدیریت پرسنلی:
الف ـ پرسنل نظامی ب ـ زندانیان دشمن و غیرنظامیان بازداشتی
پ ـ زندانیان جنگی آزادشده خودی و پرسنلی بازداشتی
ت ـ پرسنل غیرنظامی
ث ـ ایمنی
3 ـ مدیریت نیروی انسانی
4 ـ بالا بردن روحیه و نگهداری آن
الف ـ خدمات پرسنلی ب ـ امور درگذشتگان
پ ـ سیستم گزارش تلفات ت ـ نشان‌ها و امتیازات
5 ـ خدمات بهداشتی
6 ـ حفظ انضباط، قوانین و مقررات
7 ـ مدیریت قرارگاه
8 ـ متفرقه
مسئله 1: حفظ استعداد یگان
تعاریف موضوع: کتاب آموزش (رکن یکم) دافوس ارتش چاپ 1383 «حفظ استعداد یگان» را به شرح زیر تعریف نموده است:
تعداد پرسنل یک یگان را استعداد آن یگان گویند. استعداد یگان با دو عددسازمانی و موجودی تعریف می‌گردد. استعداد سازمانی، عبارت است از استعداد منظور شده در جدول سازمان و تجهیزات یگان، بعلاوه هر نوع پرسنل اضافی که رده‌بالاتر آن یگان تعیین و تصویب کرده است.
استعداد موجود، شامل کلیه پرسنلی است که به یگان واگذار گردیده و نام آنان در فهرست افراد آن یگان نوشته‌شده است.
افسر پرسنل در تهیه اخبار مربوط به استعداد یگان (سازمانی و زیر امر) و همچنین انجام کارهای ستادی لازم به‌منظور حفظ استعداد پرسنل (برابر خط مش رده‌بالاتر) در مقابل فرمانده مسئولیت دارد.
افسر پرسنل برآوردهای لازم را به‌طور مداوم برای حال و آینده تهیه می‌نماید و مسئولیت‌های کلی را درزمینهٔ جایگزینی افراد و یگان‌های جایگزین به عمل می‌‌آورد.
حفظ استعداد یگان شامل موارد زیر است:
1 ـ استعداد 2 ـ جایگزینی: انفرادی، یگانی
3 ـ پیشینه‌ها، برآوردها و گزارش‌های پرسنل
شرح و نکات مسئله 1:
توضیح: قبل از ورود به بحث استعداد پرسنل (نیروی انسانی)، لازم است گفته شود که در این قسمت، استعداد پرسنل فقط برحسب کمیت اندازه‌گیری و شرح داده می‌شود. بحث مربوط به کیفیت نیروها در شرح موضوعات دیگر، نظیر: روحیه و آموزش و عملیات بیان خواهد شد.
استعداد گردان‌های رزمی: درنبرد زمینی، که لازم است با پشیبانی هوایی (نیروی هوایی و پدافند هوایی) و هوانیروز و آتش توپخانه انجام گیرد؛ گردان‌های پیاده، پیاده مکانیزه، زرهی و سوار زرهی، یگان‌هایی هستند که در خط مقدم نبرد با دشمن به‌طور مستقیم درگیر هستند. بقیه مجموعه‌هایی که در نیروهای مسلح مشغول امور مربوطه هستند، وابسته به چگونگی موفقیت یا عدم موفقیت این گردان‌ها هستند. یعنی اگر خط مقدم نبرد، برتری به دشمن کسب کند، نتیجه آن پیروزی برای خودی و به عبارتی برای مجموعه نیروهای مسلح است. و اگر هم دشمن برتری بر نیروی خودی به دست آورد، نتیجه‌اش شکست برای خودی و تصرف و اشغال مواضع و انهدام نیروهای خودی است که در حقیقت، شکست برای مجموعه چند صدهزارنفری نیروهای مسلح محسوب می‌گردد.
با شرح بیان‌شده اهمیت حیاتی و سرنوشت‌ساز گردان‌های رزمی که اصلی‌ترین عنصر نبرد زمینی با دشمن هستند، معلوم می‌گردد. به عبارتی هرکدام از نیروهای طرفین درگیر که قادر باشند تعداد گردان‌های رزمی بیشتر و قوی‌تری از جهت کمی و کیفی وارد میدان نبرد کنند و این برتری کمی و کیفی را حفظ و استمرار بخشند، ضریب پیروزی بیشتری را به همراه خواهند داشت. در عمل نیز ما در طول 8 سال جنگ، وقتی بررسی دقیق و علمی نظامی می‌نماییم به این نتیجه می‌رسیم، هر وقت که تعداد گردان‌های رزمی ما بیشتر و یا کمتر نسبت به دشمن بود، موفق و یا ناموفق بودیم. هر وقت توانستیم این برتری را تا مدت چند روز حفظ و استمرار دهیم، وارد مرحله استفاده از موفقیت و تعاقب شدیم و هر وقت که نتوانستیم آن برتری را حفظ و استمرار دهیم و فقط برای همان مرحله اول تصرف هدف برآورد نیرو نموده بودیم، نتوانستیم استفاده از موفقیت نمائیم. فقط با فداکاری و تلفات زیاد در مقابل پاتک‌های دشمن در همان تصرف هدف اولیه متوقف شدیم و حتی در بعضی عملیات‌ها، همان موفقیت اولیه را به جهت افزایش تلفات یگان‌های درگیر خط مقدم و کاهش شدید توان رزمی و عدم امکان جایگزینی یگانها با گردان‌های تازه‌نفس کامل دیگر، از دست دادیم.
جای ادامه این بحث در فصل سوم و قسمت عملیات می‌باشد. در اینجا برای ورود به بحث نیروی انسانی سازمانی و موجودی این گردان‌های رزمی خودی، شرحی مختصر ارائه شد.
در اینجا به نمونه‌ای از استعداد نیروهای خودی در آغاز جنگ تحمیلی در سال 1359 اشاره می‌گردد.
روانشاد مرحوم سرهنگ زرهی ستاد سید یعقوب حسینی (1388-1311) یکی از افسران برجسته و دانشمندان نظامی ارتش بود؛ در چند ماه اول جنگ، جانشین عملیاتی فرمانده نیروی زمینی در قرارگاه عملیاتی جنوب بود.
وی از سال 60 به بعد، در زمان بازنشستگی بیش از ده‌ها کتاب مستند همراه با اسناد و تفسیر و تجزیه‌وتحلیل تدوین نمود که تعداد زیادی از آنها توسط هیئت معارف جنگ «شهید صیادشیرازی» با تلاش نویسنده این کتاب در ویرایش، آماده‌سازی؛ انتشار و در دسترس عموم قرارگرفته است.
در این کتاب نیز بسیاری از مصادیق و استناد مسائل مورد بحث، از مجموعه تألیفات ایشان بهره‌برداری شده است.
سرهنگ سید یعقوب حسینی در کتاب: تاریخ نظامی جنگ تحمیلی، ج2، برخوردهای مرزی قبل از جنگ. ص 316 و در کتاب: تیپ1 لشکر92 زرهی در آغاز جنگ تحمیلی، ص59 به‌طور نمونه، در جدولی تعداد نیروی انسانی موجود در یک گردان پیاده مکانیزه از تیپ1 لشکر92 را قبل از آغاز جنگ درج نموده است. در آن معلوم می‌شود که این گردان رزمی که باید در خط مقدم نبرد با گردان‌های پیاده مکانیزه و زرهی دشمن در زیر آتش مستقیم و غیرمستقیم دشمن می‌جنگید، در تعداد افسر 62درصد کسری و در تعداد درجه‌دار 69درصد کسری و در تعداد سرباز 58درصد کسری و درمجموع 63درصد کسری داشته است. در همین کتاب‌ها در صفحات بعد، اقلام عمده آمادگی رزمی گردان را درج نموده که در فصل چهارم این کتاب به آن اشاره خواهد شد.
در جدول مربوط به گردان121، از مجموع 923 نفر سازمانی، تعداد موجودی آن تعداد 358 نفر درج گردیده است.
در دو کتاب ذکرشده، در همین صفحات، آمار نیروی انسانی گردان232 تانک از همین لشکر و تیپ را چنین درج نموده است:
کسری افسر 65 درصد، کسری درجه‌دار 41درصد، کسری سرباز 67 درصد و درمجموع 58 درصد کسری نیروی انسانی داشته است.
منبع: درسهای هشت سال جنگ تحمیلی ؛ صادقی‌گویا، نجاتعلی،1399 ، انتشارات سبز ایران
انتهای مطلب
