(( یکی از زیباترین و پرحادثه‌ترین عملیاتی که برای من بیشترین صحنه‌ها را آفرید عملیات والفجر ۸ بود. در آن عملیات غرورآفرین که مشترک با سپاه پاسداران انجام شد توانستیم شهر فاز را تصرف کنیم. وسعت منطقه عملیات بسیار وسیع بود و ما توانستیم از تمام امکانات و وسایل پرنده‌ای که در اختیار داشتیم به نحو شایسته استفاده کنیم. در آن عملیات از وجود بالگردهای کبری برای پشتیبانی آتش سنگین، از بالگردهای ۲۱۴ و شینوک برای ترابری تجهیزات، هلی‌برن نیرو و تخلیه مجروح، و از بالگردهای ۲۰۶ برای شناسایی دشمن و نقاط استقرارش استفاده گردید که در هر سه مورد موفق بودیم. دشمن هم در مقابله با ما سنگین‌ترین فعالیت را برای هواپیماهایش اختصاص داده بود. حجم زیاد پرواز، بمباران‌های پی‌درپی و اضافه کردن نیرو و تعقیب و گریز بالگردهای هوانیروز از نکات پرحادثه والفجر ۸ می‌باشد. به‌عنوان نمونه دریکی از پروازها چند هواپیمای دشمن بیش از یک ساعت از صحرای جفیر تا دارخوین و انتهای آبادان در تعقیب ما بودند که با ترفند و مانور از چنگ آن‌ها گریختیم. در همان عملیات بود که یک فروند از جنگنده‌های مدرن دشمن به‌وسیله بالگردهای کبرای هوانیروز سرنگون شد و باعث گردید که فروش این بالگرد که تا آن زمان به‌صورت مستقیم از طریق کارخانه بل به کشورهای متقاضی فروخته می‌شد به تصویب از طریق مجلس سنای آمریکا منجر شود.
نکته دیگر عملکرد هوانیروز در عملیات والفجر ۸، تخلیه مجروح با بالگردهای ۲۱۴ و شینوک بود که در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌گرفت. پس از خاتمه جنگ به‌کرات اتفاق افتاده است که در ملاقات‌های حضوری و یا تلفن با من تماس گرفته‌اند که من نجات‌یافته هوانیروز در عملیات والفجر ۸ هستم، درحالی‌که ما حتی این اشخاص را هم نمی‌شناسیم)).
الف: شرح عملیات
عملیات والفجر ۸ در ساعت 22:30 مورخه 20/11/1364 با قرائت رمز عملیات شروع می‌شود.
(( لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم و قاتلوهم حتی لا تکون فتنه ))
((یا فاطمهالزهرا، یا فاطمهالزهرا، یا فاطمهالزهرا))
حمله همه‌جانبه‌ی نیروهای ایرانی با پشتیبانی آتش توپخانه، به‌صورت عبور از رودخانه اروند با قایق و ترابری نیروها و تجهیزات به‌صورت هلی‌برن توسط بالگردهای هوانیروز، در همان چند ساعت اول دشمن را طوری غافلگیر می‌کند که یکی از فرماندهان عراقی وضعیت نبرد را به رده‌بالا چنین گزارش می‌دهد:
((دشمن مانند سیل توسط قایق و بالگرد نیرو پیاده می‌کند و بازمی‌گردد. اگر چاره‌ای نکنید احتمالاً می‌روند ام القصر را هم بگیرند.وضعیت ما بسیار بد می‌باشد.))
استمداد و گزارش فوق وقتی به صدام می‌رسد پاسخ می‌دهد:
((مقاوم باشید، ۳ لشکر زرهی می‌فرستیم و ایرانی‌ها را شکست می‌دهیم.))
معاونت هماهنگ‌کننده هوانیروز امیر سرتیپ۲ خلبان رحمان قضات در رابطه با چگونگی شرکت هوانیروز در عملیات والفجر۸، چنین عنوان می‌کند:
((عملیات ازنظر حجم وسایل پرنده ویژگی خاص خود را داشت. قرارگاه رعد به فرماندهی سرلشکر شهید بابایی پشتیبانی هوایی عملیات را به عهده داشت و هوانیروز نقش برجسته‌ای را در ترابری و پشتیبانی آتش نزدیک در منطقه فاو ایفا می‌کرد. قرارگاه هوانیروز نیز بانام شهید سلیمان خاطر جدا از قرارگاه رعد طراحی و آماده‌شده بود. هوانیروز در آن عملیات، هماهنگ با نیروی هوایی عملیات انجام می‌داد ولی زیر امر قرارگاه رعد نبود. من در آن عملیات با درجه ستوان دومی در سمت لیدر پرواز می‌کردم. هوانیروز ۴۸ ساعت قبل از عملیات در منطقه دارخوین مستقر شد و از طریق زمین شناسایی‌های خود را تا سواحل اروندرود انجام داد. انواع بالگردهای ما از پایگاه‌های اصفهان، کرمان، مسجدسلیمان و تهران شرکت داشتند. مأموریت پایگاه پشتیبانی اصفهان، پشتیبانی از سپاه پاسداران بود؛ پایگاه‌های کرمان و مسجدسلیمان وظیفه پشتیبانی از قرارگاه کربلای ارتش را به عهده داشتند و پایگاه هوانیروز تهران می‌بایست به‌عنوان پایگاه احتیاط عمل می‌کرد. در عملیات والفجر۸، انواع مأموریت‌های پشتیبانی، آتش، نجات، حمل مجروح، جابجایی نیرو و تجهیزات، شناسایی هوایی به‌وسیله هوانیروز با برنامه‌ریزی صحیح و در حد مطلوب انجام می‌گرفت. در کنار اقدامات تیم‌های پروازی، تیم‌های تعمیراتی پشتیبانی و ستاد فرماندهی نیز شرکت داشتند. عملیاتی با چنین حجم وسیعی کاملاً بی‌سابقه بود. عملیات شبانه شروع شد و یگان‌ها با موفقیت از رودخانه اروند عبور و ساحل غربی را تصرف کردند. با روشن شدن هوا، نیروهای عبورکرده نیاز به انواع پشتیبانی برای حمله داشتند، که این حملات نیز باید با پشتوانه آتش توپخانه و تیم‌های آتش و ترابری هوانیروز همراه می‌شد. مأموریت هوانیروز در آن عملیات بسیار خاص و حساس بود. کمبود تجهیزات سنگین و لزوم تدارک نیروهای آن‌سوی رودخانه ایجاب می‌کرد که هوانیروز اقدام به ترابری هوایی به‌صورت اسلینگ با تور نماید. این تجهیزات شامل انواع سلاح‌های ضدتانک، خودرو، جیپ، سکوهای پرتاب موشک، تفنگ‌های ۱۰۶ و ۵۷ میلی‌متری و نیرو بود. نیروهای هوانیروز در اجرای این مأموریت‌ها رکورد جدیدی ازنظر نوبت و ساعت پرواز از خود به‌جای گذاشتند. با شروع پاتک‌های دشمن و بمباران‌های هوایی، تخلیه مجروحین و جابجایی سریع نیروها و رساندن تدارکات نیز از طریق بالگردهای هوانیروز به‌شدت انجام می‌گرفت. هوانیروز و قایق‌ها ۸۰ درصد تدارکات موردنیاز را جابجا کردند. دقیقاً هوانیروز در زیر آتش شدید توپخانه و بمباران‌های مداوم دشمن مثل تاکسی‌تلفنی عمل می‌کرد. به جرأت می‌توانم اظهار کنم که اگر هوانیروز چنان آماد رسانی گسترده‌ای را انجام نمی‌داد و در کنارش تیم‌های آتش بالگردهای کبرای نقش خود را در پشتیبانی آتش ایفا نمی‌کردند، نتیجه جنگ افتخارآمیز نمی‌شد. هوانیروز در عملیات والفجر۸، تیم‌های آتش خود را به سه قسمت تقسیم کرده بود. یک تیم در پرواز و درگیری مستقیم بود، یک تیم در حال بازگشت و تیم سوم در حال رفت بود. تیم‌های آتش با استفاده از انواع راکت، موشک تاو، موشک ماوریک و توپ ۲۰ میلی‌متری آن‌چنان آتش در منطقه دریاچه نمک روی دشمن داشتند که چندین پاتک لشگرهای عراق را با شکست قطعی مواجه کردند. فشار روی هوانیروز تا نصب و آماده شدن پل روی رودخانه اروند و عبور یگان‌های سنگین توپخانه و تانک‌های نیروهای خودی بسیار شدید بود. تاکتیک خلبانان هوانیروز در مقابله با هواپیماها و بالگردهای دشمن با تجاربی که در ایام جنگ کسب کرده بودند بسیار حساب‌شده بود. آن‌ها با دیدن کبراهای ما سریعاً اقدام به فرار می‌کردند که هدف موشک‌های تاو و توان هدف‌گیری مهارت خلبانان هوانیروز قرار نگیرند. در رابطه با تعداد وسایل پرنده و نیروهای هوانیروز در عملیات والفجر۸ آمار دقیقی نمی‌توان ارائه کرد. آمار اولیه ۸۰ فروند بالگرد است، اما در طول مأموریت افزایش یافت چراکه حضور دائمی فرمانده هوانیروز در ستاد هدایت‌کننده عملیات و تشکیل جلسات توجیه منجر به اعلام افزایش و یا تعدیل بالگرد نیرو می‌شد و شبانه دستورات لازم برای جبران صادر می‌گردید. دستورات هم بیشتر به علت اضطرار به‌صورت شفاهی و تلفنی ابلاغ می‌گردید. این مسئله نیز یکی از ویژگی‌های خوب هوانیروز است که نشان از تحرک بالای آن دارد.
منبع: هوانیروز در عملیات بزرگ فاو؛ سلطانی، مرتضی،1382 ، نشر شهید سعید محبی، تهران
انتهای مطلب
