خلاصه این که تمام این بمبارانها و موشک پرانیها از یک سو، برای ممانعت از اجرای عملیات «بدر» بود و دشمن سامانه پدافندی و قدرت هوایی ایران را درگیر دفاع شهری می‌کرد تا از تمرکز قوای هوایی ایران در مناطق عملیاتی جنگ در خوزستان ممانعت به عمل آورند و از سوی دیگر، دشمن میخواست مردم ایران روحیه خود را از دست بدهند و خواستار توقف جنگ شوند و یا حداقل اختلال در اجرای عملیات «بدر» ایجاد شود. در مقابل، به دلیل اهمیت عملیات «بدر» به عنوان یک اقدام سرنوشتساز، نهاجا تمامی توان رزمی خود را برای دفاع از آسمان آن منطقه میبایست بهکار گیرد. به همین سبب، شهرهای واقع در خارج از منطقه «بدر» از نظر پدافند هوایی در اولویتهای بعدی بودند و این تدبیر، شهرهای ایران را بسیار آسیب پذیر کرده بود. البته اولویتبندی در سامانه دفاع هوایی از سوی ستاد پدافند هوایی کل کشور در قرارگاه خاتمالانبیا به ریاست دکتر حسن روحانی تعیین میشد. حال در چنین فضایی، در ساعت 23:30 مورخ 20/12/1363، عملیات زمینی «بدر» با رمز یا «فاطمهالزهرا» در اوج جنگ شهرها آغاز شد و نیروهای ایران ابتدا در محورهای میان «العُزیز» تا «القرنه» شروع به پیشروی کردند.
در اولین ساعت شروع عملیات و در واپسین دقایق روز، یک فروند موشک زمین به زمین «اسکاد-بی» سپاه پاسداران به تلافی جنگ شهرها به سوی شهر کرکوک پرتاب شد و به یکی از سالنهای بزرگ کارخانه سیمان این شهر اصابت کرد[1].
در ساعت 02:30 بامداد روز 21/12/1363 (سه ساعت پس از شروع عملیات)، هواپیماهای «هایماخ» عراق به تهران حمله و دو منطقه مسکونی را بمباران کردند[2]. در پی آن در بعد از ظهر همان روز، یک دسته دو فروند هواپیمای «اف5»، مأمور مراقبت مسلحانه در آسمان تبریز با دو فروند هواپیمای جنگنده عراقی رو در رو شدند و یکی از خلبانان ایرانی، یک تیر موشک حرارتیاب «سایدویندر» به طرف هواپیماهای عراقی شلیک کرد که گویا به آنها آسیبی نرسید و آنان از میدان نبرد گریختند. در ساعت 14:02، شهر دزفول موشک باران شد و همزمان دو تیر موشک ضد رادار «خ28» توسط «سوخو22» عراقی به سوی آنتن رادار پایگاه موشکی دزفول شلیک شد که بهخاطر اقدام به موقع کاربران، هردو موشک با زمین برخورد کردند و آسیبی به رادار نرسید.
در همین گیرودار، در ساعات اولیه روز پنجشنبه 23 اسفند 1363 (ساعت 03:30 بامداد) برای نخستین بار درتاریخ جنگ شهرها، خواب بر دیدگان مردم بغداد حرام شد و یک فروند دیگر از موشکهای زمین به زمین سپاه پاسداران، بغداد پایتخت کشور عراق را لرزاند و طی آن، ساختمان مرکزی 13 طبقهای بانک «رافدین» در خیابان الرشید واقع در مرکز بغداد و در یک کیلومتری وزارت دفاع آسیب جدی دید[3]. درپی آن در ساعت 04:30، هواپیماهای «میگ25» عراق از ارتفاع 70 هزار پایی، سه نقطه از شهر تبریز را بمباران کردند؛ سپس در ساعت 05:30، سه نقطه در شمال تهران بمباران شد که در جریان آن سه باب منزل مسکونی کاملاً ویران و پنج نفر شهید و تعدادی نیز مجروح شدند[4]؛ این حملات موجب شد تا اتباع خارجی مقیم ایران به فکر خروج از کشور بیفتند. متقابلاً در همین روز (روز بیست وسوم ) ده فروند هواپیماهای «اف5» از پایگاه هوایی تبریز، دو فروند «اف4» از پایگاه همدان و دو فروند دیگر «اف5» از پایگاه دزفول، شهرهای عراق را بمباران کردند.
منبع: نبردهای هوایی ایران، سرتیپ2 خلبان حسین خلیلی، 1398، ایران سبز، تهران
[1]– این موشک از کشور لیبی دریافت و با هواپیماهای «جامبوجت-747» نهاجا به تهران حمل شده بود و به‌رغم محدودیت در تعداد آنها، لطف بزرگی از سوی معراقذافی بود که برای جلوگیری از توسعه حملات هوایی و موشکی ارتش عراق علیه شهرهای ایران لازم به نظر میرسید!
[2]– هاشمی رفسنجانی، اکبر (1387) «به سوی سرنوشت: کارنامه خاطرات سال 1363» تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم، ص 37 .
[3]– علایی، حسین، (1391) «روند جنگ ایران و عراق» تهران: نشر مرز و بوم، جلد دوم، ص 97.
[4]– همان، هاشمی رفسنجانی، «به سوی سرنوشت: کارنامه خاطرات سال 1363» ص 57.
انتهای مطلب
