از طرفی، ناکارآمدی سلاحهای موجود هوایی عراق تشخیص داده شد و پیشنهاد شد که ضعف آشکار نظامی خود را با تمسک به تسلیحات مدرن غربی مرتفع نماید. در این راستا ابتدا در واگذاری 60 فروند هواپیمای میراژ فرانسوی «اف1» مدلهای «EPQ-5، EPQ-6 و EPQ-1» تسریع به عمل آمد تا بتواند با تغییر در روند برتری هوایی، عرصه دریا را بر نیروهای ایرانی تنگ نماید و بدینوسیله از بن‌بست سیاسی نظامی خود را برهاند[1]. از سوی دیگر، برخی از هواپیماهای ارزشمند خود نظیر هواپیماهای بمبافکن «تییو22» و… را به پایگاه «الولید» یا مجموعه «اِچ3» در غربی‌ترین نقطه خاک عراق منتقل کرد. یکی دیگر از تدابیری که ارتش عراق با اجازه کشورهای بیگانه و با اتکا بر حمایت سیاسی آنها در سازمان ملل انجام داد، گلوله‌باران و موشکباران شهرهای غربی و نزدیک به مرز ایران بود که البته چندی بعد سرآغازی برای برپایی جنگ شهرها علیه مردم مظلوم کشورمان گردید. از دیگر اقدامات دشمن، رویکرد ارتش عراق به سلاحهای غیرمتعارف شیمیایی و میکروبی بود و اخباری در زمینه فروش مواد اولیه این سلاحها به عراق از طریق آلمان و برخی کشورهای دیگر اروپایی در دست بود به طوری که یک محموله شیمیایی مربوط به ارتش بعثی در بندر صفوان در ترمینال بارریزی آن کشف و با انجام حملات هوایی منهدم شد.
اساساً پس از سلسله عملیاتهای پیروز رزمندگان اسلام، یعنی از شکست حصر آبادان (مهر 1360) تا آزادسازی خرمشهر (خرداد 1361)، سران رژیم عراق و حامیان آنها به این نتیجه رسیدند که دیگر با نیروهای مسلح ایرانی روبرو نیستند، بلکه با یک ملت بپا خواسته روبرو هستند. لذا برای جلوگیری از شکست، میبایست به نوعی اراده این ملت در پشتیبانی از جنگ سلب گردد. لذا دشمن برای رسیدن به این هدف برخلاف تمامی قوانین بینالمللی و انسانی سه راهبرد کلی یعنی: (1) حمله به مردم بیدفاع در شهرها (جنگ شهرها)، (2) استفاده گسترده از سلاحهای شیمیایی (جنگ شیمیایی) و در نهایت (3) جنگ اقتصادی و حمله به نفتکشها را در پیش گرفت. به همین منظور، در حالی که توان نهاجا به دلیل خسارات ناشی از روزهای نخستین جنگ و بروز آثار تحریمها درحال تحلیل رفتن بود، در مقابل دشمن علاوه بر اقلام یادشده، بدون هیچ گونه محدودیتی به صورت تصاعدی به انواع تسلیحات و تجهیزات آفندی و پدافندی غربی و شرقی ازجمله انواع هواپیماهای میراژ، جنگندههای اجارهای «سوپر اتاندارد»، موشکهای دورزن و دقیق هوا به سطح «اگزوست»، بمبهای لیزری و نفوذی، سامانه پدافند موشکی «رولند» با قابلیت نشانهروی در ارتفاع پست، موشکهای ضد تشعشعات راداری «آ.اِس-37» موسوم به «مارتل» فرانسوی، همرا با هواپیماهای بلندپرواز و پرسرعت «میگ25»، جنگندههای بمبافکن برد زیادِ «سوخو24»، مدرنترین جنگنده دفاع هوایی «میگ29» روسی و تجهیزاتی که از دیگر کشورهای جهان ازجمله چین، برزیل و …، مجهز و مسلح گردید.
باتوجه به مراتب فوق و به‌رغم این که کشور عراق حدود 400 فروند از انواع هواپیمای نظامی خود را در طول جنگ از دست داده بود، با استعدادی بالغ بر 650 فروند انواع جنگندهها در تابستان 1367 از جنگ فارغ شد، به گونهای که آمادگی عملیاتی نیروی هوایی این کشور تا قبل از اشغال کویت در تابستان سال 1369 را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
انواع جنگنده-بمبافکن «سوخو7» 30 فروند، «سوخو20 و «سوخو22» 70 فروند، «سوخو24» 30 فروند و «سوخو25» 60 فروند؛
انواع هواپیماهای شکاری «میگ21» یا «اف7» و «اف13» چینی جمعاً 195 فروند؛ انواع جنگنده «میگ23» 90 فروند، هواپیماهای «میگ25» مدل: «ار.بی»، رهگیر «پی.دی» و بمبافکن «بی.ام» 24 فروند (7 فروند شناسایی) و«میگ27» مدل: «کا» 10 فروند، «میگ29 آ» مدل: «یو.بی» 30 فروند؛
هواپیماهای «میگ19» 30 فروند آموزشی و «هاوکر-هانتر 15 فروند؛
هواپیمای دوربرد و بمبافکن «ایلیوشین28» 6 فروند، «تی.یو16» و نمونه چینی «جیان» 8 فروند، «تی.یو-22» 8 فروند؛ هواپیمای رادار پرنده شنود روسی موسوم به «قمر»، «هلال» و «طائر» از نوع «ایلیوشین76» 2 فروند که در خلال جنگ با واگذاری سامانههای پیشرفته ارتباطی- الکترونیکی فرانسوی به آواکسهای «عدنان» و «بغداد» تبدیل شدند.
انواع جنگنده میراژ «اف1» حین جنگ به شمار 124 فروند بالغ شد که قرارداد 60 فروند آن قبل از جنگ با کشور فرانسه بسته شده بود. بعد از جنگ با سقوط و انهدام تعدادی میراژ، شمار آنها به 94 فروند کاهش یافت. (بدون احتساب میراژهای جایگزین و میراژهایی که به احتمال بسیار از کشورهای امارات و کویت به صورت کمک تسلیحاتی دریافت کرده بود).
در ضمن تعداد پنج فروند هواپیمای سوپراتاندارد به صورت اجارهای در سال 1361 از کشور فرانسه تحویل گرفت که دو فروند آنها توسط «اف14» و یا «اف4» ساقط شدند. همچنین تعداد پنج فروند «میراژ 5-2000» مدل: «اس.دی» از طرف مصر تحویل عراق گردید که دو فروند آنها توسط «اف14» سرنگون شدند. متاسفانه بارها از طریق برخی از مسئولین به لحاظ بال دلتاشکل میراژ مزبور از آن به عنوان «میراژ 5-2000» نام برده میشد.
منبع: نبردهای هوایی ایران، سرتیپ2 خلبان حسین خلیلی، 1398، ایران سبز، تهران
[1]– مجله تایمز در روز 27/1/60 گزارش داد که کارخانه «داسولتبرگه» فرانسه در هفتم تا 21 فوریه 1981 (18/11 تا 2/12/59) نخستین سری از سفارشات 36 فروندی میراژ «اِف-1» را دریافت داشتهاند. این هواپیماها چندی بعد در نبردهای هوایی مورخ 27/8/59 نخستین جنگنده «اف-14» نهاجا را ساقط نمودند.
انتهای مطلب
