لازم به ذکر است که شب قبل نیروهای دشمن تا نزدیکی میدان زندان خرمشهر پیشروی کرد، اما با مقاومت مردم و سپاه پاسداران و تکاوران دریایی مواجه شده و به شمال ایستگاه راه آهن عقب نشینی کرده بودند. در این درگیری دو نفر افسر پلیس و 15 نفر گارد گمرک و تعدادی از مردم شهر شهید شدند.
تکاوران دریایی توانسته بودند دشمن را به 6 کیلومتری شمالغرب خرمشهر عقب رانده و 2 دستگاه تانک را به غنیمت گرفته و 4 نفر از افراد دشمن را اسیر نمایند. (35)
نیروی هوایی در روز 11 مهرماه، ماموریتهای کلی زیر را انجام داده است:
«پاسور هوایی، 55 سورتی؛ پشتیبانی نزدیک هوایی، 22 سورتی؛ سرنگونی 3 فروند هواپیمای متجاوز عراقی» (36)
روز دوازدهم مهرماه: نسبتاً آرام
در این روز منطقه نبرد نسبتاً آرام بود و قرائن حاکی از آن بود که دشمن مشغول تجدید سازمان است.
در پایان این روز نبرد نامنظم بین تکاوران نیروی دریایی با نیروهای متجاوز در نخلستان‌های غرب خرمشهر تا پل نو جریان یافت.
در این روز، کادر فرماندهی بعد از 12 روز به طور اصولی تغییر یافت و بنا به دستور ستاد مشترک ارتش، یک فرماندهی مشترک در خرمشهر تشکیل شد.
در روز 12 مهرماه، چند فروند هواپیمای عراقی به خارک و بوشهر حمله کردند، ولی موفق به وارد کردن خساراتی نشدند. بر اثر آتش پدافند هوایی خودی، منطقه را ترک کردند.
براساس اطلاعات دریافت شده از یک اسیر عراقی، وضعیت نیروهای متجاوز درآن موقع چنین بوده است:
– تیپ 6 زرهي لشکر 3 با 3 گردان تانک و یک گردان توپخانه 130 م‌م در خرمشهر
– تیپ 49 پیاده در خرمشهر
– تیپ 33 نیروی مخصوص با 3 گردان در پادگان دژ و ابوالخصیب
– عناصری از تیپ 26 لشکر 5 در تقویت تیپ 6 زرهي
به اظهار اسیر دستگیر شده، در نبردهای شب دهم مهرماه، ضربات سنگینی به نیروهای عراقی در خرمشهر وارد شده بود.
روز سیزدهم مهرماه: ادامه نبرد و اجرای آتش
رئیس جمهوري عراق در اول اکتبر (9 مهرماه) پیشنهاد آتش بس داد! در این پیشنهاد كه يك نوع تاكتيك دشمن بود، شروع آتش‌بس و اجرای کامل آن از 5 تا 8 اکتبر (13 تا 16 مهرماه) پیشنهاد گردید. درنتیجه این پیشنهاد، فعالیت نیروهای عراقی از دهم مهرماه به طور محسوس کمتر شد.
در 13 مهرماه که بنا به پیشنهاد عراق اولین روز آغاز آتش بس بود، در ساعات اول، به طور نسبی فعالیت نیروهای عراق کمتر بود.
طبیعی بود که جمهوری اسلامی ایران با وجود اشغال قریب 15 هزار کیلومتر مربع از خاک خود توسط نیروهای متجاوز عراقی چنین آتش بسی را نمیپذیرفت. به همین علت اقدام یک جانبه عراق چندان به طول نینجامید و از حدود ساعت 12:00 آتش بس اعلام شده عراق شکسته شد و هواپیماهای عراقی تجاوزات خود را به شهرهای ایران از جمله: بوشهر، باختران، تبریز و تهران آغاز کردند و نیروهای دوطرف مجدداً درگیر نبرد شدند.
در اثر تیراندازی پراکندة توپخانة دشمن به مناطق مسکونی و تأسیسات اقتصادی در روزهای 12 و 13 مهر جمعاً 26 نفر شهید و 120 نفر مجروح گردیدند. (37)
نخست وزیر اسرائیل اظهارداشت:
«صدام دربارة قدرت ارتش ایران دچار اشتباه شد. او فکر مي‌كرد با یک حملة برق آسا میتواند ارتش ایران را درهم شکند؛ در حالی که اصلاً چنین امکانی وجود نداشت. نیروهای عراقی در ایران با شکست روبه‌رو شدهاند و نیروی هوایی ایران ثابت کرد که قویتر از آن است که حتی غرب تصور مي‌كرد. اسرائیل از بروز جنگ بین دو کشوری که از ما تنفر دارند، خوشحال نیست. عراقیها مهاجم محسوب میشوند، زیرا آنها آغازگر جنگ بودهاند و اکنون با شکستی بزرگ مواجه شدهاند. (38)
رادیو باکو: «آمریکا از تلاش برای وارد کردن اعضای ناتو درجنگ ایران و عراق دست بر نمیدارد و منظورش آن است که به مداخلة خود جنبة بین‌المللی بدهد. برای رسیدن به این هدف شایع میکند که تنگة هرمز در معرض خطر است و برای تأمین کشتیرانی آزاد باید یک ناوگان بین‌المللی تشکیل گردد. حال آن كه همه میدانند در حال حاضر عبور کشتیها را چیزی تهدید نمیکند. ایجاد ناوگان بین‌المللی برای خطری که اصلاً وجود ندارد، عمل خطرناکی است که باید از آن پرهیز کرد.» (39)
خبرگزاری آسوشیتد پرس:
«دولتهای غربی که در آغاز جنگ عراق علیه ایران، دربارة بقای جمهوری اسلامی ایران شک کرده بودند، اکنون در پایان دومین هفتة جنگ و توقف پیشرفتهای ظاهری عراق و استراتژی و قضاوتهای غلط خود، باقی ماندن صدام را مورد تردید قرار میدهند. به نظر میرسد جنگ در یک جبههی 400 کیلومتری به بن بست کشیده شده و تلاش عراق برای تصرف خوزستان متوقف شده است. از لحاظ استراتژی، صدام ظاهراً ادعای خود را مبنی بر نابود کردن نیروی هوایی ایران باورکرده بود. درحالی که فانتومهای اف- 4 ایران روزانه با 150 پرواز به اهداف داخل عراق حمله میکنند.»
واشنگتن پست:
«فرماندهان عالی‌رتبة عراقی که رهبری هجوم به خرمشهر را به عهده دارند و در فاصلة چند مایلی ساحل چپ رودخانه در یک موضع زمینی مستقر شدهاند، در عین عصبانیت از قاطعیت و سرسختی مدافعان ایرانی که دست به مقاومت شدیدی زدهاند، صحبت میکنند. آنان میگویند: نیروی هوایی ایران نقش بسیار مؤثری علیه آنها ایفا کرده است. (این فرمان رهبر انقلاب بوده است.)
دست زدن صدام به جنگ علیه ایران یک قمار خطرناک بود. وی با توجه به تصفیههای مداوم نیروهای مسلح ایران که آن را ازکار انداخته- مطمئن بود پیروزی سریع و آسانی به دست خواهد آورد، ولی 13 روز بعد از آغاز جنگ هنوز عراق برای تسخیر بندر خرمشهر میجنگد.» (40)
منبع: دفـاع از آبادان ، صادقي گويا ، نجاتعلي ، 1391، ایران سبز، تهران.
انتهای مطلب
