حوادث روز 13 مهرماه
در اوایل روز 13 مهر، آرامش نسبی در جبهه‌های نبرد حفظ شد. اما از حدود ساعت 1200، آتش‌بس اعلام‌شده عراق شکسته شد و هواپیماهای عراقی به پل‌دختر حمله کردند و خساراتی به منطقه و مردم غیرنظامی وارد نمودند. متعاقب آن در ساعت 1335، پالایشگاه تبریز مورد حمله هوایی قرار گرفت. در ساعت 1420، عناصر اطلاعاتی ایران خبر دادند که حکومت عراق اعلام کرده است در مقابل حملات شدید ایران عکس‌العمل نشان خواهد داد. در نتیجه، حکومت عراق از آتش‌بس اعلام‌شده خود صرف‌نظر کرد.
از اثرات جنگ در منطقه عملیاتی جنوب، از کار افتادن کلی فعالیت بنادر آبادان و خرمشهر و اختلال در امور بندری بنادر ماهشهر و امام خمینی بود. در روز 13 مهرماه، اعلام شد که در شرایط موجود جنگ، کارکنان این بنادر نمی‌توانند برای تخلیه کالا از کشتی‌ها فعالیت نمایند. پیشنهاد شد جنگ‌افزار پدافند هوایی در این بنادر مستقر شود تا در مواقع حملات هوایی دشمن، تأمین هوایی بنادر برقرار گردد.
در ساعت 1550، یک فروند میگ عراقی به بندر خرمشهر حمله کرد که بنا به گزارش، پایگاه هوایی بوشهر به وسیله هواپیمای اف14 ایران سرنگون گردید. هواپیماهای دشمن به شهرهای تهران و تبریز و کرمانشاه نیز حمله کردند و نبرد بین نیروهای ایران و عراق مجدداً شدت یافت. برآورد گردید نیروی زمینی عراق به زودی حملاتی در مناطق اشغالی اجراء خواهد کرد. بالأخره روز 13 مهرماه، همان‌گونه که از اعلام آتش‌بس انتظار می‌رفت، با آرامش نسبی سپری شد، زیرا نیروهای عراقی اقدامی برای حمله زمینی نکردند و نیروهای ایرانی نیز توانی برای حمله کردن نداشتند.
لذا هر دو نیرو به حالت پدافندی در مقابل یکدیگر قرار گرفتند. از جمله حوادثی که در این روز در اروندرود مشاهده شد، حرکت یک کشتی با پرچم کشور عراق در اروندرود بود، نظر به اینکه از آغاز برخورد بین نیروهای ایرانی و عراقی در اروندرود حرکت کشتی‌ها در این آبراه متوقف شده بود، حرکت کشتی احتمالاً آزمایشی برای بررسی نتیجه اعلام آتش‌بس بود. فرماندهی نیروی دریایی ایران دستور داد آن کشتی را منهدم نمایند. درباره منطقه عملیات خرمشهر نیز، فرماندهی عملیات در ساعت 1750 اعلام کرد که نبرد شدیدی در غرب خرمشهر انجام گرفت که بیش از یکصد کشته دشمن برجای ماند، ولی احتمالاً این گزارش اغراق‌آمیز بود.
در بیان خلاصه وضعیت روز 13 مهرماه، پایگاه دریایی خرمشهر نیز این منطقه را نسبتاً آرام اعلام کرد و بیان داشت در این روز، 13 فروند هواپیمای دشمن به آبادان حمله کرد.
یک کشتی تجارتی ژاپنی که با پرچم عراق در اروندرود به حرکت درآمده بود، به وسیله تفنگ106مم نیروهای خودی هدف قرار گرفت و متوقف گردید. لشکر اهواز گزارش داد پایگاه دریایی خرمشهر برای ایجاد پوشش پدافند هوایی بنادر خرمشهر و آبادان درخواست پنج قبضه توپ23 میلی‌متری کرده بود، ولی فقط دو قبضه، آن هم بدون خدمه ارسال شد. نیروی هوایی ایران اعلام کرد یک فروند هواپیمای دشمن در هنگام حمله به خارک با موشک فونیکس هواپیمای اف14 سر نگون گردید. شهربانی خوزستان آخرین وضعیت آبادان را در روز 13 مهر چنین اعلام کرد: تیراندازی پراکنده توپخانه دشمن به مناطق مسکونی و تأسیسات اقتصادی وجود داشت، تلفات خودی در آبادان در روزهای 12 و 13 مهر جمعاً 26 نفر شهید و 120 نفر مجروح بود.
حوادث روز 14 مهر ماه
در روز 14 مهرماه نیز، جبهه‌های جنوب چندان فعال نبودند. تا ساعت 0600، فعالیت شدیدی از دشمن در منطقه خرمشهر و آبادان مشاهده نشد، ولی تیراندازی پراکنده توپخانه و خمپارهانداز وجود داشت. عناصر اطلاعاتی خودی گزارش دادند توپخانه ایران در ساعات اولیه روز 14 مهر، توانسته است موضع گردان1 از تیپ8 لشکر5 مکانیزه عراق را در منطقه عملیاتی شلمچه زیر آتش بگیرد و تلفات و خساراتی به آن گردان وارد سازد.
در ساعت 1400، اعلام شد دو فروند هواپیمای دشمن به آبادان حمله کردند، اما هر دو فروند با آتش پدافند هوایی منطقه عملیات خودی سرنگون گردیدند. گارد ساحلی ژاندارمری در اروندرود گزارش داد یک فروند کشتی تجارتی متعلق به کشور چین به نام فینگ دانک جُنگ در پایگاه مخراک عراق متوقف گردیده و پرچم عراق بر فراز آن کشتی است و برای انهدام آن کسب دستور کرد. دستور داده شد دکل کشتی مورد هدف قرار گیرد تا پرچم عراق سرنگون گردد. در این روز، پایگاه دریایی بوشهر اعلام کرد به محض اینکه رسانه‌های گروهی ایران اعلام کردند، صادرات نفت از تأسیسات خارک آغاز شده است.
حملات هوایی دشمن به این جزیره افزایش یافته و پیشنهاد کرد رسانه‌های گروهی ایران در اعلام اخبار، ملاحظات امنیت مناطق حساس را رعایت نمایند. به طوری که از گزارش لشکر92 زرهی برمی‌آید، فعالیت نیروی هوایی ایران در روزهای اخیر در صحنه عملیات خوزستان به طور چشمگیری کاهش داشته و نیروی هوایی در پایان روز 14 اعلام کرد برای روز آینده جهت منطقه عملیات لشکر92 زرهی 20 سورتی و لشکر81 زرهی 6 سورتی پرواز در نظر گرفته شده است. البته باید توجه داشت نیروی هوایی علاوه بر این، مأموریت‌های پشتیبانی نزدیک هوایی و مأموریت‌های رهگیری هوایی و برون‌مرزی نیز داشت و از مقدورات موجود خود حداکثر بهره‌برداری را می‌کرد، اما باید قبول کرد 20 سورتی پرواز در روز، در جبهه‌ای به عرض 300 کیلومتر و عمق 100 کیلومتر از دزفول تا اروندرود، تعداد چندانی نمی‌تواند باشد.
در پایان روز 14، عوامل اطلاعاتی اعلام کردند قرارگاه لشکر3 زرهی عراق به منطقه شلمچه تغییر مکان یافته و تیپ 15 مکانیزه لشکر5 مکانیزه عراق نیز از منطقه هویزه به منطقه خرمشهر اعزام شده است. این اطلاعیه نشانگر آن بود که ارتش عراق در نظر دارد تلاش اصلی آفندی خود را در منطقه خرمشهر به کار برد و در منطقه عملیاتی اهواز و سوسنگرد به پدافند اکتفاء نماید. همان‌گونه که قبلاً نیز پایگاه دریایی بوشهر آگهی داد، حملات هوایی دشمن به جزیره خارک تشدید شد، به طوری که در روز 14 مهر، حدود 15 حمله هوایی به خارک اجرا گردید که همه آنها با آتش پدافند زمین به هوا دفع شد و دو فروند هواپیمای دشمن سرنگون گردید و تلفات و خساراتی به تأسیسات خارک وارد نشد.
تلاش نیروهای ما در خرمشهر در روز 14 برای عقب راندن نیروهای دشمن از غرب خرمشهر به کار رفته، به طوری که ستاد عملیاتی خرمشهر گزارش داد تکاوران دریایی مأموریت یافتند گمرک خرمشهر را از اشغال نیروهای دشمن خارج سازند. در اجرای این مأموریت، نبرد نزدیک بین تکاوران دریایی ایران و نیروهای متجاوز عراق در منطقه دوربند واقع در محور شلمچه جریان یافت. نیروهای مدافع خرمشهر موفق شدند عناصر دشمن را در حدود دو کیلومتر به عقب برانند و بندرگاه را پاکسازی کنند.
در این نبرد، از تکاوران ما چند نفر مجروح شدند. ژاندارمری اعلام کرد برای تقویت پدافند خرمشهر، 80 نفر از پرسنل ژاندارمری را به آن منطقه اعزام نمود. در حملات هوایی و آتشباری توپخانه دشمن به خرمشهر و آبادان در روز 14 مهر، منطقه کوهدشت پایگاه دریایی، اسکله 11 و 12، باشگاه گلستان و ساختمان دژبان آسیب دید. در ساعت 1530، یک کشتی ژاپنی که در مقابل جزیره مینو لنگر انداخته بود، مورد اصابت گلوله قرار گرفت و آسیب دید و بالأخره آخرین وضعیت را ستاد عملیات جنوب چنین اعلام کرد که نیروهای دشمن در غرب و شمال پل دوربند محور شلمچه به صورت نیم‌دایره به شعاع 4 تا 8 کیلومتر اطراف خرمشهر را محاصره کرده و موضع دفاعی گرفته‌اند. به نظر می‌رسد مشغول تجدید سازمان و تدارکات می‌باشند.
در این گزارش، اعلام شد حرکت کشتی‌ها در اروندرود به طور کلی متوقف گردیده، زیرا هر کشتی که حرکت می‌کند به وسیله نیروهای ایران و عراق زیر آتش قرار میگیرد. ضمناً استعداد موجود نیروهای خودی در این منطقه نبرد، چنین اعلام شد: تانک سالم 7 دستگاه، تعدادی نفربر و 12 قبضه تفنگ106مم و سه قبضه خمپارهانداز، سه آتشبار توپخانه شامل یک آتشبار کاتیوشا، یک آتشبار130 مم با 4 قبضه توپ در خسروآباد و یک آتشبار130مم با دو قبضه. در این گزارش فرمانده منطقه عملیات، بیان شد که به علت ده روز نبرد سخت، افراد فرسوده شدهاند. اما تدارکات به وسیله مردم انجام میگیرد.
در حال حاضر، نیروهای خودی حالت پدافندی گرفته‌اند. بدین طریق روز 14 مهرماه نیز، با آرامشی نسبی در این منطقه عملیات به پایان رسید و چنین به نظر می‌رسید که اعلام آتش‌بس به وسیله عراق از 13 تا 16 مهرماه بنا به مصالح و نیاز نیروهای عراقی جهت تجدید سازمان و تجدید تدارکات و تجدید نظر در طرح‌های عملیاتی بوده، اعم از اینکه دولت ایران آن را قبول می‌کرد یا نمی‌کرد. به طوری که یک جانبه از طرف ارتش عراق به صورت نسبی و اجباراً رعایت می‌گردید. به همین علت، در روز 15 مهرماه نیز همان آرامش چند روز گذشته در جبهه‌ها برقرار بود و تلاشی از نیروهای دشمن برای اجرای عملیات آفندی مشاهده نگردید.
انتهای مطلب
