دستگاه اتوكلاو نفتي بزرگي از همدان آوردند و يك چادر برزنت با20 تخت فعال براي تحويل مجروح در محوطه باغستان در جلو درِ ورودي راهاندازي شد. تمام اتاق‌ها فعال و باشگاه همافران پايگاه براي تخلية مجروحان آماده شد. گروه اعزامي از بيمارستان مركز، دانشگاه و نيروهاي مقيم بيمارستان در مكان‌هاي مختلف پراكنده و به صورت 24 ساعته مشغول به‌كار شدند. روز جمعه هم تا دويست عمل در روز انجام ميشد. برانكارد مجروحاني، كه در فهرست عمل بودند، تمام راهروي جلو اتاق عمل را پر كرده بود. مجروحان بعد از عمل براي انتقال به باشگاه آماده مي‌شدند. گروه پزشكي خيلي منظم و منسجم كار مي‌كردند، يك نفر مشغول باندپيچي مجروحان و چند نفر مشغول ثبت وسايل متفرقه و آماده‌كردن آنها براي اتوكلاو بودند. يك نفر مشغول اتوكلاو و چند نفر مشغول اسكراب (فردي كه دستكش و لباس مخصوص عمل پوشيده و موضع جراحي را ضدعفوني مي‌كند) بودند. تعدادي نيز اتاقهاي عمل را آماده مي‌كردند (كاركنان سيركولت)، عده‌اي كاركنان بيهوشي و عده‌اي نيز واسطة تهيه وسايل از انبار و داروخانه بودند.
بين بچه‌ها افرادي بودند كه 12 تا 48 ساعت نخوابيده و مداوم فعاليت مي‌كردند. فردي كه 48 ساعت بيدار بود، مي‌گفت: «هيچ چيز را تشخيص نمي‌دهد و سرش سنگين شده است» با اين وجود هنوز در اتاق عمل بود. بچه‌ها سعي مي‌كردند اطرافش را داشته باشند كه به زمين نخورد تا عمل تمام شود. يكي از پزشكان جراح اعزامي از دانشگاه، كيف آب گرمي را بر كمر بسته و مدام مشغول عمل بود.
يادم ميآيد دو مجروح 17 و 32 ساله بسيجي را كه تركش در شكم داشتند، به اتاق عمل آورده بودند. پزشك بيهوشي مي‌خواست به ترتيب آنها را بيهوش كند تا هر كدام به وسيلة گروهي جدا عمل شوند. مجروح جوان مداوم مي‌گفت: «تشنه‌ام! گرسنه‌ام! از 24 ساعت قبل از عمليات آب و غذايي نخورده‌ام، خيلي گرسنه‌ام، تشنه‌ام. يك كمي آب به من بدهيد!» دكتر مي‌گفت: «بگذار تو را بيهوش كنم تا زودتر عمل شوي كه بعد از آن بتواني آب بخوري».
ولي هنگام بيهوشي مي‌گفت: «اول برادرم را بيهوش كن!» دكتر به مجروح دوم مي‌گفت: «بگذار تو را بيهوش كنم.» مي‌گفت: «او از من جوان‌تر است و بي‌حال‌تر، اول او را بيهوش كن.» اين درخواست و پاسخ چند بار ادامه يافت. هر دو برادر اصرار مي‌كردند تا آن يكي زودتر عمل شود. در آخر، كار از درخواست گذشت و به التماس افتاديم، ولي باز هم نشد. در پايان به مجروح جوان گفته شد تا ما برادرت را بيهوش مي‌كنيم، كمي اكسيژن بگير تا حالت بهتر شود. به اين طريق بود كه موفق به بيهوشي و شروع عمل شديم.
پانوشته:
1- پرستار اتاق عمل نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در دوران دفاع مقدس
منبع: درمانگران رزمنده، منتظر، رضا،1386، انتشارات ایران سبز، تهران
انتهای مطلب
