عملیات محرم

الف ـ نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ضمن پدافند در تمام جبهه‌ها آماده مي‌شوند با اجراي عمليات آفندي دشمن را وادار به تسليم و پذيرش شرايط بر حق جمهوري اسلامي ايران نمايند.

ب ـ مأموريت: قرارگاه عملياتي كربلا در جنوب در ساعت س روز (ر)¹ تك نموده ارتفاعات حمرين را در حدفاصل بين رودخانه ميمه پاسگاه بيات تا جاده چم هندي (پاسگاه ربوط) تصرف و خط مرز را تأمين مي‌نمايد و سپس آماده مي‌شود؛ بنا به دستور تك را به سمت جنوب ادامه دهد.

ج ـ نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران اين عمليات را پشتيباني  مي‌نمايد.

د ـ هوانيروز با امكانات لازم و طبق طرح عمليات را پشتيباني مي‌نمايد.

هـ ـ توپخانه: توپخانه سازماني يگانهاي عمل كننده و گروه 22 و 33 و 55 توپخانه نيروي زميني ارتش و توپخانه سپاه پاسداران برابر طرح،‌ عمليات را پشتيباني مي‌نمايد.

و ـ پدافند هوايي: نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي با استقرار سيستم هاي پدافند هوايي در منطقه تأمين پوشش هوايي و پدافند ارتفاع متوسط را برقرار و با استفاده از توپخانه هاي پدافند هوايي 23 ميلمتري موجود يگانهاي عمل كننده پدافند ارتفاع پست را برقرار مي‌سازد.

ز ـ تدبير عملياتي: قرارگاه عملياتي كربلا در جنوب با رعايت كامل غافلگيري با قسمتي از قرارگاه قائم (عج) تك نموده خط پيروزي را تأمين مي‌نمايد.

ح ـ فرماندهي: فرماندهي عمليات با حضـرت مهدي (عج) و هدايت عمليات با قرارگـاه قـائم (عج) مي‌باشد.

قرارگاه قائم بر اساس طرح عملياتي شماره1 كربلا5 قرارگاه عملياتي كربلا و پس از شناسايي دقيق از منطقه و تهيه برآوردهاي اطلاعاتي و عملياتي و تشكيل جلسات متعدد مشترك فرماندهان و بحث و تبادل نظر و تجزيه و تحليل راهكارهاي مختلف طرح عملياتي خود را به نام طرح عملياتي شماره5 تهيه و در اوايل آبان ماه سال 1361 منتشر كه موارد مهم آن به شرح ذيل بيان مي‌گردد:

الف ـ مأموريت 

قرارگاه قائم (عج)، ضمن پدافند از پل چنگوله (رودخانه ميمه) تا رودخانه كرخه (شاخه رميم) با قسمتي از يگانهاي خود با رعايت غافلگيري در ساعت س روز (ر) تك نموده ارتفاعات حمرين را تصرف، خط پيروزي را تأمين سپس آماده مي‌شود در امتداد خط پيروزي پدافند و يا بنا به دستور تك را به سمت جنوب ادامه دهد.

ب ـ تدبير عمليات

1. مانور: قرارگاه عملياتي قائم هاي 1 و 2 و 3 و 4 به ترتيب از راست به چپ (شمال غربي به جنوب شرقي) تك نموده، هدفهاي توفيق و فتح را تصرف و خط پيروزي را تأمين مي‌نمايند. (نقشه شماره 6 تدبير عملياتي قرارگاه قائم (عج) )

تيپ 3 زرهي، لشكر 16 زرهي و تيپ 37زرهي شيراز، و گردان221 سوار زرهي و تيپ58 تكاور ذوالفقار به ترتيب از شمال به جنوب به پدافند در مناطق محوله ادامه مي‌دهند.

تيپ امام سجاد(ع) تحت  عنوان قائم 5 احتياط يكم قرارگاه را تشكيل و در منطقه بين شيخ قوم تا يميديه مستقر مي‌گردد.

تيپ144 قمر بني هاشم تحت عنوان قائم6 احتياط دوم قرارگاه را در منطقه جنوب دهلران تشكيل و آماده مي‌شود بنا به دستور  در منطقه هر يك از قائم هاي 1و2 به كار رود تقدم كاربرد با قائم1 مي‌باشد.

2. آتش: آتش تهيه به مدت10 دقيقه طرحريزي و بنا به دستور اجرا خواهد شد.

سازمان رزم نيروهاي تك كننده قرارگاه قائم (عج) در عمليات محرم: (نقشه شماره5، گسترش يگانهاي خودي و دشمن)

الف ـ لشكر 3 صاحب الزمان (عج) سپاه پاسداران:                     

ـ تيپ 8 نجف                      

ـ تيپ 14 امام حسين (ع) 

ـ تيپ 17 علي ابن ابيطالب (ع) 

ـ تيپ 25 كربلا                              

ب ـ تيپ1 لشكر 21 حمزه           

ج ـ تيپ84 پياده خرم آباد  

د ـ لشكر7 فجر سپاه با دو تيپ به شرح ذيل در احتياط قرارگاه قائم

ـ تيپ144 قمر بني هاشم 

ـ تيپ35 امام سجاد (ع)  

هـ ـ گردان يكم تكاور از تيپ 58 تكاور ذوالفقار بفرماندهي سروان سيد جعفركوهي 

و ـ گردان 907 ژاندارمري و دو گروهان ژاندارمري از گردان 205 و يك گروهان ژاندارمري از ناحيه ژاندارمري كرمانشاه 

ز ـ 8 گردان توپخانه مختلط از گروههاي 22 و 33و 44و 55 توپخانه نيروي زميني ارتش و يك آتشبار 122م م كاتيوشا (شش توپه) و دو آتشبار 130م م (جمعاً 11توپ) و يك آتشبار 152م م (4 توپه) از سپاه پاسداران عمليات را پشتيباني مي‌نمودند اضافه بر آن دو گردان توپخانه كمك مستقيم تيپ3 زرهي لشكر16 و تيپ37 زرهي مستقر در خط پدافندي از يگانهاي تك ور پشتيباني مي‌نمودند. توضيح اين كه گروه55 توپخانه مسئوليت تطبيق و هدايت آتش‌ها را به عهده داشت. 

ح ـ نيروي هوايي و پدافند هوايي:

هوايي: (مدرك، سند شماره 8)

پايگاه يكم، سوم و چهارم نيروي هوايي ارتش عمليات هوايي تاكتيكي را در پشتيباني از يگان‌هاي تابعه قرارگاه قائم (عج) به شرح ذيل اجرا مي‌نمايند.

ـ  از تاريخ 26/7/61 تا شروع عمليات روزانه 3 سورتي هواپيماي اف 4 از پايگاه سوم پوشش هوايي را برقرار مي‌سازد.

ـ  از روز (ر) روزانه با 10سورتي هواپيماي اف4 از پايگاه سوم شكاري پوشش هوايي منطقه به مدت هفت روز را برقرار مي‌نمايد.

ـ  از آغاز عمليات روزانه با دو سورتي اف4 از پايگاه سوم و 8 سورتي اف 5 از پايگاه چهارم پشتيباني نزديك هوايي از يگانهاي تك ور به عمل مي‌آيد.

ـ  از روز (ر) و (ر + 1) روزانه با 12 سورتي سي130 و 4 سورتي اف 27 و در ساير روزها با 8 سورتي سي130 و سه سورتي اف 27 از قرارگاه قائم (عج) پشتيباني لجستيكي مي‌گردد.

ـ  در طول مدت عمليات با حداكثر 2 سورتي هواپيماي اف 4 از پايگاه يكم شكاري عكسبرداري از منطقه انجام خواهد شد.

ـ  به هر يك از قرارگاههاي شش گانه قائم يك نفر افسر ناظر مقدم هوايي اعزام خواهد شد.

ـ  نيروي هوايي ارتش با استعداد فوق به ترتيب تقدم مواضع پدافندي، توپخانه و احتياط دشمن را بمباران و خنثي نموده و شناسايي مناطق بمباران شده و هدفهاي مهم را نيز به اجرا در مي‌آورد و عكس هوايي مورد نياز قرارگاه را تهيه و تأمين مي‌نمايد.

پدافند هوايي:

ـ يك سايت هاگ و چهار قبضه اورليكن از نيروي هوايي ارتش پدافند هوايي منطقه را برقـرار مي‌سازد.

ـ يك گردان تقويت شده پدافند هوايي توپ 23 ميلي متري ارتش و دسته‌هاي پدافندي سهند3  گردانهاي تك كننده تيپ1 لشكر21 حمزه و تيپ84 پياده خرم آباد و همچنين مربوط به گردانهاي مستقر در خط پدافندي از تيپ3 زرهي لشكر16 زرهي و تيپ37 زرهي از ارتش و همچنين تعداد 46 قبضه توپ 23 ميلي متري موجود در يگانهاي سپاه پاسداران مستقر در منطقه قرارگاه قائم (عج) پدافند ارتفاع پائين منطقه را به عهده داشتند.

(3) هوانيروز: سه تيم آتش (دو تيم چهار فروندي و يك تيم دو فروندي) و ده فروند بالگرد 214 و چهار فروند بالگرد شنوك از هوانيروز در پشتيباني از عمليات محرم در اختيار قرارگاه عملياتي قائم (عج) قرار گرفت.

(4) مهندسي: وظايف و اقدامات مهندسي در اين عمليات به عهده برادران جهاد سازندگي، مهندسي رزمي سپاه پاسداران و مهندسي ارتش جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد و وظايف عمده شامل احداث خاكريزها، احداث جاده‌هاي مورد نياز، ساحل سازي رودخانه دويرج در محل عبور و احداث پل هاي مورد نياز در مسير پيشروي قرارگاه هاي عمل كننده قرارگاه قائم (عج) در نظر گرفته شده بود.

 مسئوليت روانه كردن و برقراري پل ها در شب عمليات به عهده افسر مسئول مهندسي از ارتش در قرارگاههاي قائم مي‌باشد.

 علاوه بر مقدورات مهندسي تيپ هاي عمل كننده ارتش و سپاه قرارگاه كربلا تعداد يكصد دستگاه وسايل سنگين مهندسي در اختيار قرارگاه قائم (عج) قرار داد تا اقدامات مهندسي خود را انجام دهد.

لازم به توضيح است كه جهاد تهران مستقر در چنانه و شوش و جهاد بوشهر مستقر در چنانه و جهاد اصفهان مستقر در حوالي عين‌خوش پشتيباني و همكاري لازم را در حدود توانائي خود از قرارگاه مشترك قائم (عج) به عمل مي‌آوردند.

ليست عده‌ها قرارگاه عملياتي قائم (عج)

الف ـ قائم1 به فرماندهي برادر پاسدار احمد كاظمي

تيپ 8 نجف سپاه شامل:

ـ قرارگاه و گروهان قرارگاه تيپ

ـ گردان پياده علي ابن ابيطالب 

ـ گردان پياده ميثم تمار 

ـ گردان پياده مالك اشتر

ـ گردان پياده فتح 

ـ گردان پياده موسي ابن جعفر 

ـ گردان پياده جواد الائمه 

ـ گردان پياده چهارده معصوم 

ـ گردان پياده دو طفلان مسلم 

ـ گردان پياده ثامن الائمه 

ـ گردان پياده قمر بني هاشم 

ـ گردان پياده ضد زره سلمان

ـ گروهان ژاندارمري موسيان از گردان 205 ژاندارمري ناحيه كرمانشاه 

ـ گردان ادوات مسلم ابن عوسجه

ـ گروهان تخريب عمار

ـ گردان خمپاره انداز تيپ

ـ گردان 301 توپخانه 105 م م از ارتش جمهوري اسلامي (كمك مستقيم)

ـ آتشبار 122م م قاسم از سپاه پاسداران

ـ گروهان شناسايي (شامل چهار دسته شناسايي)

ـ يگانهاي پشتيباني خدمات رزمي

منبع: عملیات محرم، پورداراب، سعید، 1385،ایران سبز،تهران

1. روز (ر)، روز حمله مي‌باشد و ساعت سين ساعت شروع حمله مي‌باشد كه در دستورات عملياتي با واژه ساعت س روز (ر) نوشته مي‌شود (مؤلف).