عمليات فتح المبين
با تجاربي كه فرماندهان رده بالاي ارتش و سپاه از ادغام نيروهاي خود با هم در عملياتهاي گسترده ثامن‌الائمه و طريق‌القدس به دست آورده و آن را تركيب مقدس مي‌گفتند و حاصل آن موفقيت هاي چشم‌گير و درخشان رزمندگان اسلام در عملياتهاي مذكور بود، مجدداً با تلاشهاي بي‌وقفه و شناسايي‌هاي مداوم و بررسي و تجزيه و تحليل دقيق وضعيت نيروهاي دشمن و خودي در منطقه عمومي دزفول، شوش، عين خوش، چنانه و رقابيه طرح ريزي عمليات گسترده ديگري به نام فتح‌المبين را انجام داده و بالاخره اين عمليات تاريخي و حماسه‌اي و غرورآفرين در تاريخ 2/1/1361 با شركت لشكرهاي 21 و 77 و 92 و تيپ هاي 84، 37، 58 و 55 ارتش همراه با 11 تيپ نيروهاي سپاه پاسداران و بسيج و با پشتيباني تعداد زيادي از يگانهاي توپخانه نيروي هوايي و هوانيروز ارتش جمهوري اسلامي ايران با رمز «يا زهرا» اجرا شد و موفقيت هايي كه نيروهاي اسلام به طور سريع و ناگهاني در اين عمليات به دست آوردند يك معجزه و از الطاف الهي بود و تلفات و ضايعات و خسارات زيادي به دشمن متجاوز وارد شده و غنائم زيادي نصيب نيروهاي ايراني گرديد و بيش از 15هزار نفر از ارتش بعثي صدام اسير شد. در اين عمليات منطقهاي به وسعت دو هزار و چهارصد كيلومتر كه 18 ماه در اختيار نيروهاي عراقي بود، آزاد شد. (شكل شماره 11) امام امت و رهبر كبير انقلاب به دنبال اين فتح بزرگ در پيامي به رزمندگان اسلام فرمودند « آفرين بر شما كه ميهن خود را بر بال ملائكه نشانديد و در ميان ملل جهان سرافراز فرموديد…. اينجانب از دور دست و بازوي قدرتمند شما را كه دست خداوند بالاي آن است ميبوسم و بر اين بوسه افتخار ميكنم».
تيپ1 زرهي قزوين كه گردان 220 تانك هم جزء سازمان آن تيپ مي‌باشد، در عمليات مذكور شركت نداشته و در غرب سوسنگرد در مقابل دشمن متجاوز پدافند مي‌نمود. فقط در تاريخ 5/1/61 برابر دستور آگهي به تيپ1 ابلاغ شد كه آمادگي عزيمت به منطقه فتح‌المبين را داشته باشد كه چند ساعت بعد دستور مذكور لغو و تيپ كماكان مأموريت پدافند در منطقه محوله را ادامه داد.
شكل 11: منطقه عملياتي فتح‌المبين
طرح عملياتي جهت انجام تك به منظور تصرف جنوب كرخه‌كور
در مورخه 1/2/61 طرح عملياتي جهت آمادگي و تك به منظور تصرف ساحل جنوب كرخه كور و آبادي يزدنو به گردان داده شد. پرسنل گردان را سريعاً به مرخصي فرستاديم كه در تاريخ 9/2/61 در منطقه باشند.
كليه پيشبيني ها و طرحريزي ها جهت اجراي مأموريت مشخص شده و برابر طرح قرار بود كه ابتدا شهر هويزه توسط تيپ3 همدان تصرف شده سپس تك ما شروع شود. دشمن استحكامات و موانع زيادي را در حاشيه كرخه كور به وجود آورده بود، با اينكه تيپ 3 چندين بار دليرانه در مورخه 10/2/61 تك نمود ولي به علت مقاومت و استحكامات و موانع و آتش زياد دشمن نتوانست هدفهاي خود را تصرف كند لذا تيپ ما هم كه ميبايست در مرحله دوم اجراي تك ميكرد، مأموريتش لغو شد.
دستور تغيير مكان گردان به منطقه دريسه
در مورخه 13/2/61 به گردان دستور دادند كه همراه تيپ 1 به منطقه دريسه (شكل شماره 12) در حاشيه شمالي رودخانه كارون حركت كرده و منطقه تجمعي را اشغال نمايد.
دستور حركت آني صادر شده بود و ميبايست خيلي سريع انجام گيرد، بنابراين در زير بمبارانهاي شديد دشمن مسافت 70 كيلومتر را باتانك‌برهاي ماز و كمرشكن طي كرديم.
مشكلترين عملياتها به نظر من تغيير مكان است، زيرا يگانها از هم جدا شده و بخشي از گردان در منطقه و بخشي در حال حركت و بخشي در منطقه جديد مستقر مي‌شوند، بنابراين تدارك آب و غذا و سوخت و يخ و غيره با مشكلات فراوان مواجه مي‌گردد. بالاخره ساعت 5/2 شب 14/2/61 به منطقه دريسه رسيديم.
شرح مختصري در مورد عمليات بيت المقدس
حال قبل از اينكه به شرح مأموريت و عمليات گردان پس از استقرار در منطقه دريسه بپردازيم اشاره مختصري به اين عمليات گسترده بنام بيت‌المقدس مي‌نمايم. طراحي عمليات تحت عنوان سلسله عملياتي كربلا(كربلا3) از تاريخ 9/1/61 بلافاصله بعد از عمليات فتح‌المبين آغاز شد تدبير كلي اين بود قبل از اينكه نيروي متجاوز از ضربه نبرد فتح‌المبين به خود آيد نيروهاي ايران سومين منطقه استراتژيك(تحت عنوان جبهه جنوبي شامل غرب اهواز و شمال خرمشهر)را آزاد نمايد. منظورهاي اساسي از عمليات بيت‌المقدس تداوم رزم برعليه دشمن، كاهش و درهم شكستن هرچه بيشتر توان رزمي و سلب ميل جنگجوئي متجاوز، آزادسازي سرزمين اشغالي دشمن در غرب كارون و جنوب كرخه‌كور، آزادسازي خرمشهر و هويزه، خارج كردن شهرهاي اهواز و حميديه و سوسنگرد از برد توپخانه دشمن، آزاد نمودن جاده مواصلاتي اهواز-خرمشهر، تهديد بصره و علاوه بر منظورهاي نظامي داراي اهداف سياسي، اقتصادي و تبليغاتي زيادي بود اين عمليات بطور مشترك توسط ارتش و سپاه‌پاسداران طرحريزي، هدايت و اجرا گرديد قرارگاه هدايت‌كننده تحت عنوان(قرارگاه كربلا)با سه قرارگاه بنامهاي قرارگاه قدس(شامل لشكر 16 زرهي و تيپ 58 تكاور ارتش و لشكر 1 قدس سپاه‌پاسداران) قرارگاه فتح(شامل لشكر 92 زرهي و تيپ 55هوابرد و تيپ 37 زرهي ارتش و لشكر 3فتح سپاه) قرارگاه نصر(شامل لشكر 21 پياده، تيپ 23نيروي مخصوص ارتش و لشكر 5نصر سپاه) و تيپ 30 زرهي سپاه(احتياط قرارگاه كربلا) با پشتيباني يگانهاي توپخانه، مهندسي و نيروي‌هوائي و هوانيروز ارتش و تعدادي آتشبار توپخانه و مهندسي سپاه و نيروهاي جهادسازندگي و مردمي بود[1].
فرم مرحله‌بندي شده مانور در تدبير عمليات كربلا3 به شرح زير بود[2].
مرحله1- همزمان با تك قرارگاه قدس در شمال و تأمين خاك‌ريزهاي مقدم دشمن قرارگاه‌هاي فتح و نصر به منظور ايجاد سرپل مناسب براي ادامه عمليات در مركز و جنوب منطقه عمليات با عبور از رودخانه كارون به سمت باختر تك نموده و خط سرپل را در غرب كارون تأمين مي‌نمايند.
مرحله2- پس از تأمين سرپل قرارگاه‌هاي فتح و نصر آفند خود را به ترتيب براي تأمين مرز در منطقه محوله و تأمين و آزادسازي خرمشهر و شلمچه ادامه مي‌دهند قرارگاه قدس بنا به‌دستور به منظور تأمين خط عمومي جفير-حميد تك خود را ادامه داده و نيروهاي دشمن را در منطقه منهدم مي‌سازد.
مرحله3- پس از تأمين مرز و آزادسازي خرمشهر، قرارگاه‌هاي فتح و نصر تك خود را به سمت باختر براي تأمين ساحل‌شرقي اروندرود و پل تنومه ادامه داده و قرارگاه قدس بمنظور تأمين پل نشوه بنا بدستور تك مي‌نمايد.
مرحله4- با تأمين ساحل‌شرقي اروندرود يگانهاي تابعه قرارگاه كربلا در منطقه پدافند مي‌نمايند در اين عمليات تيپ30زرهي مستقل سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي احتياط قرارگاه كربلا را در جنوب با تقدم بكار رفتن درمنطقه قرارگاه فتح تشكيل مي‌دهد.
مرحله اول اين عمليات در نيمه شب روز 10/2/61 با رمز (بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم، بسم الله قاسم الجبارين يا علي‌ابن‌ابي‌طالب) اجرا شد. مأموريت يگانهاي شركت كننده در مرحله يكم با موفقيت انجام شد.
در اجراي دستورات صادره قدس1 (تيپ1 زرهي لشكر 16 به اضافه تيپ31 عاشورا) كه از منطقه رودخانه نيسان به منطقه دريسه نقل مكان نموده بود بلافاصله بنام فتح 5 در كنترل عملياتي قرارگاه فتح قرار گرفت و مقرر شد كه قرارگاه فتح به فتح5 (همان قدس 1 قبلي) مسئوليت پدافند از شمال سرپل خود را واگذار و فتح 4 را براي شركت در عمليات مرحله دوم از پدافند در اين منطقه را آزاد نمايد(شكل 12)
گردان 220 تانك كه در قالب قدس 1 عمل ميكرد مأموريت داشت گردان 237 تانك تيپ 37 زرهي شيراز را تعويض نمايد.
منبع: از هویزه تا آتش بس، نوجوان، امرالله، 1388، ایران سبز، تهران
[1] . عمليات بيت‌المقدس و آزادسازي خرمشهر گردآوري سرتيپ2 ستاد مسعود بختياري چاپ 1380 ناشر انتشارات ايران سبز
[2] . تحليل عمليات بيت‌المقدس تأليف سرتيپ2 ستاد نصرت‌اله معين‌وزيري چاپ 1382 ناشر انتشارات دانشكده فرماندهي و ستاد ارتش
انتهای مطلب
