هوانیروز در سوسنگرد- انتشار مجدد

در روز سوم، تعدادی از تانک‌های عراقی وارد سوسنگرد شدند و رزمندگان، حاضر در شهر با سلاح‌های سبک و امکاناتی اندک و ناکافی به شدت مقاومت‌کردند. رزمندگان اسلام درحالی‌که مهماتی برای آنها باقی‌ نمانده بود و ذخیره غذایی هم نداشتند و از سوی دیگر تعدادشان از چند صد نفر تجاوز نمی‌کرد، ارتباط تلفنی‌شان هم در روز سوم قطع شد. این مبارزه همچنان ادامه داشت؛ تا اینکه حمله نیروهای خودی به‌سوی سوسنگرد آغاز و در همین زمان، تیپ 2 از لشکر 92 زرهی به جبهه سوسنگرد اعزام شد. با، حمله تیپ 2، محاصره سوسنگرد شکسته شد و نیروهای ارتشی و سپاهی با همکاری نیروهای داخل شهر، اقدام به پاک‌سازی دشمن از شهر کردند. در این عملیات غرورآفرین، نقش ویژه هواپیمایی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران (هوانیروز) بسیار حائز اهمیت بود.

بعد از توقف پیشروی نیروهای دشمن در جنوب غربی اهواز و عدم موفقیت آنان در ادامه پیشروی برای اشغال شهر اهواز، تلاش اصلی دشمن صرف آن شد که در غرب این شهر، محورهای اهواز، حمیدیه، سوسنگرد و بستان را قطع کند و به ترتیب تقدم ابتدا حمیدیه یا سوسنگرد یا بستان را اشغال کند؛ چراکه دشمن با دستیابی به هریک از آنها به اهداف بعدی نیز می‌رسید.

در اواخر دهه اول مهر، نیروهای دشمن تلاش کردند حمیدیه را اشغال کنند، ولی با شکست سنگینی مواجه شدند. سپس، عراقی‌ها تمام تلاششان را برای اشغال سوسنگرد از طرف شمال کرخه و تپه الله‌اکبر به‌کار بردند که موفقیتی به دست نیاوردند. تا اینکه سرانجام روز 22 مهر، شهر بستان اشغال شد. در 27 مهر نیز تپه الله اکبر مجدداً به تصرف نیروهای دشمن درآمد و سوسنگرد نیز پس از استقرار یکان‌های لشکر 9 زرهی عراق در جنوب هویزه از سمت‌های مختلف مورد تهدید قرار گرفت.

بدین ترتیب، از اوایل آبان 1359، ارتش عراق عمده قوای خود را شامل عناصر سپاه 2، 3، چهار لشکر زرهی، دو لشکر مکانیزه، تیپ 10 مستقل زرهی و تیپ31 نیروی مخصوص در جبهه جنوب، از مهران تا شلمچه مستقر کرد.

این حمله در شرایطی صورت گرفت که از سوسنگرد همچنان با مقاومت جان برکفان نیروی زمینی و برادران سپاه و مردم سلحشور دفاع می‌شد. رزم آوران ارتشی به همراه برادران خود در سپاه و بسیج مردمی- همه و همه- دوشادوش هم به مقابله با دشمن متجاوز رژیم بعث پرداختند. در این میان، نیروهای عراقی فشار خود را در جبهه نبرد بیشتر کردند.

دفاع همچنان ادامه داشت تا در 21 آبان، علاوه بر توپخانه دشمن، نیروی هوایی ارتش عراق نیز فعال شد. متقابلاً بالگردهای هوانیروز در جهت پاسخ به پرواز درآمده، به‌سوی نیروهای دشمن یورش بردند.

واکنش سریع و جانانه هوانیروز، منجر به وارد آمدن خسارات و تلفات سنگین و قابل ملاحظه‌ای به دشمن شد.

از این تاریخ به بعد جنگ در این منطقه در اوج خود به سر می‌برد؛ شمار حملات افزایش پیدا کرده‌بود. عراق به دنبال پاسخ به پاتک‌هایی بود که از سوی ارتش ایران تدارک دیده شده بود. به‌ویژه یورش سریع هواپیمایی نیروی زمینی، تعجب دشمن را برانگیخت؛ به‌گونه‌ای که وادار به حمله‌ای دوباره به محورهای موصوف شد.

از 22 آبان، فعالیت دشمن در اطراف سوسنگرد افزایش یافت؛ بالگرد‌های عراقی بر فراز محورهای حمیدیه–سوسنگرد به پرواز درآمده، اقدام به شناسایی کرده، مواضع پدافندی سپاه پاسداران را که در این محور مستقر بود، گلوله باران کردند. نیروی هوایی، هوانیروز و توپخانه جمهوری اسلامی ایران با هماهنگی و انسجام فوق‌العاده خود بر میزان فعالیت‌هاشان در منطقه سوسنگرد افزودند.

در 23 آبان، به طور مستمر و متناوب بالگردهای هوانیروز با پروازهای خود در تمام منطقه فعال بودند و ضمن شناسایی و بازبینی محورهای مختلف منطقه، وضعیت نقاط مختلف استقرار نیروهای دشمن را منعکس کردند.

بالگردهای هوانیروز با هجوم مؤثر به مواضع دشمن ضمن بالا بردن روحیه افراد خودی، تلفات سنگینی بر دشمن وارد کردند. برابر اعلام هواپیمایی نیروی زمینی ارتش(هوانیروز)، در 24 آبان 1359، در جبهه سوسنگرد، نزدیکی ابوحمیظه، تعداد هفت دستگاه تریلی حامل مهمات، یک دستگاه چادر مهمات و یک دستگاه تانکر سوخت دشمن منهدم شد؛ دست‌کم پنجاه نفر نیز کشته و زخمی شدند.

مطابق اطلاعیه شماره 292 ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، تیپ 3 زرهی لشکر 92، طی گزارش‌های متعدد، کمک بالگردهای هجومی هواپیمایی نیروی زمینی را موجب بر هم زدن آرایش دشمن اعلام کرد. همچنین گزارش خلبانان هواپیمایی نیروی زمینی ارتش (هوانیروز) حاکی از تلفات دشمن در اطراف سوسنگرد بود که در آن خبر جابجایی و عقب نشینی نیروهای دشمن تأیید شده بود.

همچنین پیرو اطلاعیه شماره 294ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، در 25 آبان 1359، رزمندگان هواپیمایی نیروی زمینی (هوانیروز) در جبهه سوسنگرد با حمله به نیروهای ارتش عراق سه دستگاه تانک، دو دستگاه تریلر مهمات و یک دستگاه نفربر را منهدم کرده، بیش از 20 نفر را به هلاکت رسانیده، دست‌کم 10 نفر را مجروح کردند.

مقاومت‌ها و جان‌فشانی‌های سلحشوران ارتشی تا 26 آبان ادامه یافت؛ در همین شرایط جنگنده‌های هوانیروز 22 دستگاه تانک را منهدم کرده، دو تانکر حامل سوخت را نیز به آتش کشیدند.

از دیگر افتخارآفرینی‌های خلبانان پرافتخار هوانیروز در این محورها، به هلاکت رسانیدن و مجروح کردن تعداد زیادی از نیروهای دشمن، از جمله انهدام 20 دستگاه کامیون حامل نیرو، 12 دستگاه جیپ ارتش عراق و به آتش کشیدن 50 چادر است. همچنین به آتش کشیدن دو پاسگاه فرماندهی دشمن، انهدام تعدادی تانکر مواد سوختی و کامیون مهمات و دستگاه‌های مخابراتی و … بخش دیگری از فعالیت‌های جنگنده‌های نیروی زمینی در محور سوسنگرد، حمیدیه و بستان است.

این گروه از حملات که یکی از موفقیت‌های چشمگیر هواپیمایی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی را شامل می‌شود، بیشترین تلفات و خسارات را به دشمن بعثی تحمیل کرد. سر انجام در بعد از ظهر 26 آبان عقب‌نشینی دشمن در شرق سوسنگرد به طرف جنوب آغاز شد. نیروهای دشمن تلاش کردند تا هرچه سریع‌تر خود را از مهلکه نجات داده، به جنوب «کرخه کور» عقب بنشینند تا با رزمندگان اسلام قطع تماس کنند.

سرانجام در واپسین ساعات همان روز، تمام نیروهای دشمن صحنه نبرد را ترک کرده و به سمت جنوب فرار کردند. تیز پروازان هواپیمایی نیروی زمینی چنان درسی به دشمن بعثی دادند که دیگر هرگز خیال باطل تجاوز و لشکرکشی به خاک مقدس جمهوری اسلامی ایران را در سر نپروراند.

در این نبرد، تعداد زیادی از تانک‌های دشمن منهدم و شش دستگاه تانک، هشت دستگاه کامیون حامل مهمات سالم به غنیمت گرفته شد؛ 16 نفر از افراد دشمن نیز به اسارت درآمدند. با مقاومت دلیرانه مدافعان سوسنگرد و یورش رزمندگان نیروهای مسلح، دشمن نتوانست به سوسنگرد دست یابد.

موفقیت و پیروزی رزمندگان اسلام در دفع تهاجم دشمن به شهر سوسنگرد و شکستن محاصره این شهر، در سرنوشت نبردهای بعدی این منطقه تأثیر بسیار زیادی داشت؛ چرا که اگر دشمن موفق می‌شد سوسنگرد را اشغال کند، می‌توانست با پیشروی خود در محور سوسنگرد–حمیدیه، شهر اهواز را از سمت غرب مورد تهدید جدی قرار دهد.

 

پس از این شکست، ارتش عراق از حالت «تهاجمی» به حالت «دفاعی» تغییر روش داده، در تمام مناطق اقدام به ایجاد مواضع مستحکم پدافندی کرد و این‌گونه پرونده بلند پروازی‌های اشغال خوزستان به کلی بسته شد. حتی شهرک هویزه که در تصرف نیروهای عراقی قرار داشت، آزاد شد و نیروهای عراقی از اشغال آن صرف‌نظر کردند.

در اواخر آبان، نیروهای دشمن، در محور بستان –سوسنگرد به غرب آبادی دهلاویه تغییر موضع دادند و مواضع پدافندی خود را به نهر عبید –که از کرخه جدا می‌شود –منتقل کردند.

مطابق با اطلاعیه‌های ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، رزمندگان دلیر هواپیمایی نیروی زمینی در روزهای پرالتهاب 21 تا 26 آبان 1359، در نبردهای قهرمانانه خود در منطقه سوسنگرد تلفات و خسارات فراوانی به دشمن وارد کردند.

خسارات آمادی که هواپیمایی نیروی زمینی (هوانیروز) به دشمن وارد آورد، شامل: انهدام کامل بیش از 115دستگاه تانک، انهدام کامل بیش از 40 عراده توپِ خودکششی، ضدهوایی، کالیبر بزرگ، خمپاره‌انداز و کاتیوشا می‌شود.

از جمله دیگر تلفات وارد آمده به دشمن بعثی، کشته و زخمی شدن بیش 650 نفر از افراد ارتش متجاوز عراق بود.

این نیز برگی دیگر از دفتر زرین حماسه ایثار و مقاومت جان برکفان مجاهد ارتش جمهوری اسلامی ایران است که با نقش آفرینی ویژه غیورمردان هوانیرز برجسته شد.

 

منبع : مجله صف شماره 391